Deelsessie
12
Leven zoals je wil
Het anders inrichten van de zorg voor mensen met de diagnose dementie
“Naar een inclusieve samenleving, mét mensen met dementie”
Lange tijd was verpleeghuiszorg voor mensen met dementie gebaseerd op een medisch model en de gedachte dat veiligheid boven alles gaat. Envida heeft ervoor gekozen om de visie ‘leven zoals je wil’ ook toe te passen op mensen met dementie. En dat vraagt om een andere inrichting van die verpleeghuiszorg.
Directeur verpleegzorg Guido Biesmans en procesbegeleider Diana Kil van Envida, gingen hier tijdens de deelsessie ‘leven zoals je wil’ op in. Guido Biesmans: “Als iemand de diagnose dementie krijgt, wordt nog vaak gedacht dat iemand wilsonbekwaam is. En dat leidt er weer toe dat wij mensen in hun vrijheid gaan beperken vanuit het idee dat dit veiliger is. Dan plaatsen we iemand bijvoorbeeld uit veiligheid in een stoel met een blad ervoor. En vervolgens vinden we het vreemd dat iemand onbegrepen gedrag vertoont, zoals we dat dan noemen. Maar ook voor mensen met de diagnose dementie geldt: wat wil iemand nog zelf? Als meer vrijheid een bewoner meer kwaliteit van leven biedt, dan moeten we die vrijheid ook bieden.”
Guido Biesmans, directeur Verpleegzorg Envida
Diana Kil, procesbegeleider Envida
Open deuren beleid
Envida ontwikkelde een nieuwe visie op de zorgondersteuning voor mensen met dementie, met als uitgangspunt: persoonsgerichte zorg met aandacht voor kwaliteit van leven. De mens staat centraal en niet langer diens ziekte of beperkingen. “In onze ogen kan het anders en dit betekent dus ook dat we meer vrijheid boven veiligheid verkiezen. We accepteren dat dit risico’s met zich meebrengt; maar ook als je thuis woont zijn risico’s niet uitgesloten.”
Op basis van een plan van aanpak wil Envida de zorg stapsgewijs anders inrichten. Zo geldt sinds 1 oktober 2022 een zogeheten open deuren beleid: deuren tussen de verschillende afdelingen zijn niet meer gesloten, zodat de leefwereld voor bewoners met de diagnose dementie letterlijk groter wordt. Daarnaast wordt in woonzorgcentrum Grubbeveld van Envida geëxperimenteerd met GPS-trackers, zodat bewoners met dementie het zorgcentrum ook kunnen verlaten. “Op plekken waar mensen meer vrijheid krijgen, zien we al dat zij zich prettiger voelen en onbegrepen gedrag afneemt.”
Interventie PRITAH
Een andere visie op zorg en ondersteuning vraagt dat zowel medewerkers als naasten van bewoners hierin zorgvuldig worden meegenomen. Zo is het nieuwe beleid onder andere onderwerp van de gesprekken met de cliëntenraad. Verder begint het veranderproces bij bewustwording; echter om de verandering vorm te geven in de dagelijkse praktijk is persoonlijke ondersteuning en coaching op de werkvloer essentieel gebleken. Zo wil Envida voor medewerkers een interventie inzetten die werd ontwikkeld binnen de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg (AWO-L): PRITAH (Prevention and Reduction of Involuntairy care at Home). Deze interventie is nu nog alleen gericht op het voorkomen en verminderen van onvrijwillige zorg in de thuissituatie. De AWO-L is echter een vervolgonderzoek gestart, onder andere om PRITAH om te vormen tot een interventie die ook geschikt is voor het verpleeghuis. Componenten van PRITAH zijn: een beleidswijziging, workshops, coaching en alternatieve hulpmiddelen. Envida is bij dit vervolgonderzoek betrokken en Guido Biesmans is een van de onderzoekers. Hij ging tijdens de workshop in op de prevalentie van onvrijwillige zorg in de verpleeghuiszorg. “Er zijn veel dingen die we doen waarvan we ons kunnen afvragen, is de bewoner het daar wel mee eens”, aldus Guido Biesmans. Hij en Diana Kil hopen dat mensen zich hier meer bewust van worden. En dat zij deelnemers hebben kunnen inspireren om de zorgondersteuning voor mensen met dementie anders in te richten. “Want we willen naar een inclusieve samenleving, mét mensen met dementie.”
