Deelsessie
15
Medezeggen-schap in transitie: een zegen of een vloek?
Hoe zorg je ervoor dat je tegenspraak organiseert, maar geen tegenkracht.
“Belangrijk dat plannen worden gedragen door wie ermee te maken krijgen”
Envida is een organisatie in transitie, er verandert enorm veel. Om alle veranderingen succesvol te laten zijn, is het belangrijk dat die gedragen worden door medewerkers, cliënten en bewoners. En dat vergt goede medezeggenschap.
Alle reden voor een deelsessie gewijd aan medezeggenschap, die werd geleid door Bas Linssen, adviseur medezeggenschap & participatie bij Envida, en Carla Langen, voorzitter van de Centrale Cliëntenraad van Envida.
Bas Linssen, adviseur medezeggenschap & participatie bij Envida
Traditionele medezeggenschap
“Medezeggenschap wordt wel eens als een vloek ervaren”, weet Bas Linssen. “Dan heb je als bestuurder een mooi plan en denk je, o ja, het moet nog door de inspraak heen. Terwijl jij als bestuurder geen tijd wil verliezen. Vervolgens zien ondernemingsraad (OR) en cliëntenraad het plan voor het eerst en hebben zij tijd nodig om zich erin te kunnen verdiepen. Als beide inspraakorganen dan ook nog allerlei haken en ogen zien, raak je als bestuurder nog meer tijd kwijt.” Het is, zegt hij, de traditionele vorm van medezeggenschap die Envida inmiddels grotendeels achter zich gelaten heeft. “De organisatie wil medezeggenschap graag zien als iets positiefs. Het is immers belangrijk dat plannen gedragen worden door degenen die ermee te maken krijgen.”
Voorbeelden uit de praktijk
Inmiddels zijn er verschillende voorbeelden binnen Envida waarin de medezeggenschap anders georganiseerd werd. Zoals de transitie van de wijkzorg. Het definitieve plan voor die transitie werd in december 2022 voorgelegd aan de OR en een maand later ging de OR al akkoord. “Hoe dat zo snel kon gaan? De leden waren al vroegtijdig geïnformeerd over de plannen en hadden ook al eerder de kans gekregen om er vragen over te stellen.”
Deze vroegtijdige en transparante vorm van medezeggenschap pakte dus goed uit voor de besluitvorming. Dat gold bijvoorbeeld ook voor de overname van de laatste thuiszorgactiviteiten van Sevagram in Maastricht. Hier werden OR, Centrale Cliëntenraad en Professionele Adviesraad ook al in een vroegtijdig stadium bij betrokken. De besluitvorming verliep vervolgens eveneens soepel.
Coronatijd
Het anders vorm geven van de medezeggenschap bij Envida is mede het gevolg van de coronacrisis. In die periode moesten snel, veel besluiten worden genomen en om die reden werd een centraal crisisteam opgericht. Hierin waren leden van de OR, Centrale Cliëntenraad en Professionele Adviesraad vertegenwoordigd, die op hun beurt weer schakelden met de eigen achterban. Die overlegstructuur beviel zo goed, dat aansluitend het regieplatform werd opgericht, waarin de drie geledingen eveneens zijn vertegenwoordigd. Met enige regelmaat komt dit platform bijeen en gaan de drie geledingen in gesprek met de bestuurder en, afhankelijk van het thema, ook met een van de directeuren van de organisatie.
Vertrouwen
“Los van de structuur, draait het om vertrouwen; het is belangrijk om als bestuurder open te staan voor ideeën van anderen. Het kan je eigen ideeën verrijken. Maar je hoeft echt niet altijd alles één op één over te nemen wat uit de inspraak komt. Als sprake is van een vertrouwensband, krijg je ook de ruimte om te beargumenteren waarom je iets niet overneemt.” Tot slot is het heel belangrijk om binnen de organisatie de informele lijnen goed te kennen. Dan gaat het om medewerkers die weliswaar geen leidinggevende functie hebben, maar wel zeggenschap. “Het is belangrijk om ook deze medewerkers bij de inspraak te betrekken”, besluit Bas Linssen.
Carla Langen, voorzitter van de Centrale Cliëntenraad van Envida.
